Je kunt geen organisatie binnenwandelen of er wordt wel geklaagd. “We wachten al heel lang op een antwoord van de directie.”, “Ik snap niet waarom het op deze manier moet”, “Ze leveren het altijd verkeerd aan”, “Het kan nooit eens soepel gaan.” En ach, zo kun je er zelf ook vast nog wel een paar verzinnen. Dagelijks ergeren mensen zich mateloos aan werksituaties, collega’s, directie, leveranciers en klanten.
Collectieve irritatie
Niet alleen individuen maar ook organisaties kunnen op collectief niveau geïrriteerd raken.
Zo vertelde een klant laatst dat er veel gewisseld werd van leverancier.
“Goede leveranciers zijn voor onze organisatie heel moeilijk te krijgen. De afgelopen periode zijn we wel vier keer van leverancier gewisseld. We krijgen maar niet wat we willen. Nu zijn we alweer op zoek naar een betere club. Hetzelfde geldt voor de dames van de receptie: die wisselen ook na elke proeftijd. We kunnen de juiste persoon gewoon niet vinden.”
Terwijl hij het vertelde, zag ik zijn ergernis zichtbaar groeien. Langzaam kwam het stoom uit zijn oren. En bij een kleine wandeling door het bedrijf, kreeg ik de bevestiging dat deze irritatie breed gedragen werd.
De oorzaak van irritatie
Irritatie is dus een veel voorkomend fenomeen. Wat veroorzaakt die irritatie eigenlijk?
Irritatie ontstaat door jouw persoonlijke beeld van hoe dingen eigenlijk zouden moeten gaan. Bijvoorbeeld: – De directie zou direct moeten antwoorden. – Een proces zou soepel moeten lopen. – Receptionistes zouden hun werk goed moeten doen.
Steeds als iets je irriteert, zit er een (voor)oordeel van jezelf in de weg.
Als je je ergert, stroomt het bloed langs je oren (je hoort niet scherp meer) en vertroebelt het je gezichtsveld (je ziet niet helder meer). Soms zeg of doe je dingen waar je achteraf spijt van krijgt. Sommige mensen slapen er zelfs niet van. Als je het zo bekijkt is een irritatie eigenlijk een vorm van jezelf verliezen in een relatie of situatie.
Zet de relatie centraal
Maar het goede nieuws is: het kan anders. Want als irritatie ligt aan je eigen (voor)oordeel over de situatie, dan kun je er dus zelf iets aan doen!
Stel je voor dat de organisatie het anders had aangepakt. Dat de eerste ‘falende’ leverancier niet was gewisseld. Maar dat er veel duidelijker de verwachtingen kenbaar waren gemaakt. Wat was er dan gebeurd? Als meer tijd was gestoken in de relatie? En als er meer vertrouwen in elklaar was gegeven?
Zou het dan nu – vier maanden later- anders zijn gegaan?
Kan het zijn dat het dan een veel beter ingewerkte leverancier zou zijn geweest?
Werkt het niet veel fijner als je met een leverancier werkt in plaats van dat de leverancier voor je werkt?
En hoe zit het met de dames van de receptie? Misschien geldt daar ook wel hetzelfde voor…
Nooit blijven hangen
Wees als organisatie alert op de signalen van irritatie. Voorkom dat je blijft hangen in de irritatie maar doe er juist je voordeel mee. Vaak leidt een irritatie zelfs naar een goeie oplossing. Het vraagt om herkenning, zodat je daarna bewust kunt handelen naar de gratie van irritatie.
Zet bij irritaties altijd de relatie centraal. Zo zie je vanzelf wat er werkelijk mis is en kun je helderder communiceren over de verwachtingen. Dat geeft veel minder verspilde negatieve energie en levert op lange termijn meer rust en ruimte op.